Екрем Имамоглу – надежта на турската опозиција

Оддава опуштен, модерен, елоквентен впечаток – Екрем Имамоглу знае како да им се пристапи на различните општествени класи и групи во населението. Никој да не биде исклучен, да не дискриминира и да не навредува е едно од неговите начела, што може да се сфати и како реакција на стилот на владеење на актуелната власт. Во турската политика сосема е вообичаено да се користи потценувачки и навредувачки дискурс „ние наспроти нив“ против поддржувачите на политичките противници. Ставот на Имамоглу кој се разликува, во сè повеќе поларизираното општество во последните години придонесе за неговата популарност.

Сега Имамоглу е уапсен,  му се префрла корупција и осомничен е за тероризам. Судот веќе ги отфрли обвиненијата за тероризам. Апсењето предизвика  најголеми протести на опозицијата во Турција по таканаречените Гази-демонстрации во 2013. година. И покрај масовното полициско присуство,  стотици илјади луѓе излегоа на улиците низ земјата.

Три победи

Огромното мнозинство Турци немаа ниту чуено за Имамоглу сѐ до 2019 година. Тој беше градоначалник на истанбулскиот кварт Бејликдузу кога Републиканската народна партија (ЦХП) неочекувано најави дека ќе го номинира за кандидат за градоначалник на Истанбул. На почетокот номинацијата наиде на остри критики, бидејќи поддржувачите на опозицијата сметаа дека тој нема шанси против кандидатот на АКП на претседателот  Реџеп Таип Ердоган,  која не само што владееше со Истанбул во тоа време, туку и со цела држава.

А, Имамоглу сепак победи на локалните избори и ја освои метрополата со која владееше конзервативно-исламистичката АКП веќе 25 години наназад. Имамоглу на изборите на 31 март 2019 година победи со разлика од 13 илјади гласови во однос на кандидатот на АКП. По приговор од АКП, Високата изборна комисија ги поништи изборните резултати. Но, три месеци подоцна, Имамоглу повторно победи – овој пат со значително зголемена разлика од над 800 илјади гласови.

Имамоглу беше реизбран во 2024. година. Претседателот Ердоган и АКП си поставија за цел да победат на  изборите во Истанбул  и тоа го опишуваа како „почеток на нова ера“. Но, Имамоглу повторно победи на изборите со предност од речиси десет процентни во однос на противкандидатот од АКП, Мурат Курум.

Човекот кој не се предава

Победата на Имамоглу и денес се смета за доказ на функционалноста на турската демократија и за тоа дека и де факто може да се добијат избори против владата на АКП. Наводи за измама, фалсификување или политичко влијание се составен дел од изборите во Турција. Но, Имамоглу не се откажа. Сега сака да се кандидира против претседателот Ердоган на  претседателските избори во 2028 година.  Неговиот самоуверен, упорен пристап кој резултира со успех, и покрај пречките, многу придонесуваат за неговата популарност.

Способен за дипломатија – интерно и екстерно

Начинот на кој комуницира се смета за впечатлива карактеристика на неговата политика. Додека се бореше за признавање на изборната победа, едно момче му довикна: „Сѐ ќе биде многу убаво!“ Реченица полна со надеж која тој ја зеде за своја парола и која ја презеде целата опозиција. Кога излезе на бината да одржи говор по поништените избори, тој рече дека „Ние ја имаме нашата младина!“, што ги поттикна поддржувачите и продолжува да биде нивни двигател до денес.

Но, Имамоглу се соочи и со критики. Кога делови од Истанбул беа погодени од катастрофални поплави во 2019. година, политичарот беше на летен одмор и остана таму. Кога земјотрес го погоди источниот турски град Елазиг во 2020. година, тој прво го посети градот како и многу други политичари, но потоа отпатува на скијање. „Нормално е татко да помине два дена на одмор со своите деца“, се бранеше тој.

На хартија тој го претставува само Истанбул, но фотографиите на кои е сликан со турското знаме автоматски оставаат впечаток дека тој ја претставува цела Турција. За многу Турци таквите фотографии даваат надеж дека еден ден тој навистина ќе може да споделува такви фотографии од Анкара.

Градежна компанија, фудбалски клуб – и сега забрана за политичка дејност

Роден во 1970. година, Екрем Имамоглу студирал на Кипар и во Истанбул, каде што се стекнал со диплома за бизнис администрација. Пред да влезе во политиката, тој водел еден  ресторан во Истанбул, специјализиран за ќофтиња. Ја водел и градежната фирма на неговото семејство, Имамоглу Инсаат. Од 2002. до 2003. година беше член на управниот одбор на Трабзонспор, клубот од неговиот роден град и еден од најуспешните турски фудбалски клубови.

Гледајќи наназад во минатото на претседателот Ердоган и Имамоглу, може да се извлечат многу паралели меѓу двајцата мажи. Имено, и двајцата во младоста биле успешни фудбалери. И двајцата потекнуваат од регионот на Црното Море. Во традиционално конзервативниот Трабзон, каде што израснал Имамоглу, тој посетувал и т.н. курс за Куранот, односно се стекнал со веронаука. Од 2019. година, Имамоглу е градоначалник на Истанбул, функција која Ердоган ја извршуваше меѓу 1994 и 1998 година. Во 2019. година, по поништените избори, Имамоглу во својот говор рече дека „нашиот пат е долг“. Без разлика на исходот од судската постапка, Имамоглу ќе остане влијателен политичар. Можеби и „навистина сè ќе биде убаво“. Но, се чини дека  неговиот пат сè уште е долг и трнлив.