Интерпелацијата за членови на Судскиот совет наспроти Законот за СС

Краток преглед на Деловникот на Собранието и Законот за Судски совет покажува дека не постои поврзаност помеѓу интерпелацијата што ја поднесоа пратениците на владејачките партии во Собранието и законските можности, бидејќи таму прецизно се наведени 6-те ситуации кога на еден член на Судскиот совет – од редот на оние избрани во Собранието, му престанува мандатот. Значи останува доблеста за која зборува и премиерот или евентуално притисок на јавноста, кој може да подразбере и „спонтано“ или спонтано организирање на протести пред канцелариите на Судскиот совет, пренесува Вистиномер.

Пишува:Теофил Блажевски

По повеќемесечни натегања, напред-назад во реформи на правосудството, пратеници на владејачката коалиција ВМРО-ДПМНЕ, ВЛЕН и ЗНАМ на 7 февруари поднесоа интерпелација за пет члена на Судскиот совет на РСМ кои не се од редовите на судиите, односно избрани од Собранието по предлог на политичките партии и Претседателот на РСМ (тука, тука, тука, тука и тука).

Стручната јавност, но и самиот премиер Христијан Мицкоски изјавија дека поради непрецизност во законот, односно дека законот ги штител до максимум, интерпелацијата не значи дека членовите на ова тело ќе бидат сменети, но очекувањата биле дека под притисок на јавноста можеби и ќе поднесат оставка и дека е доблесно да го сторат тоа.

Тоа не значи дека им престанува мандатот на тие членови, сепак тие може да речат, не си поднесуваме оставка и ќе останеме и понатаму да го водиме судството со доверба кај граѓаните од два проценти. Условно кажано, законот е таков, непрецизен, и може тоа да се случи и тоа нас нема да нè изненади, ако тие одлучат со тоа да живеат. Но ние како политичари толку можеме да направиме, со сила ништо, нив до последно ги штити законот, таков е. Тие може да не поднесат оставка и да речат ќе тераме додека не ни завршат мандатите, што се надевам дека нема да се случи. Мислам дека ќе бидат доблесни и ако се изгласа интерпелацијата, ако заклучокот на пратениците е да има промени таму, тие да си заминат, изјави Мицкоски, пренесува еден од медиумите.

Самиот израз непрецизност упатува на можни дезинформации и затоа ова прашање заслужува мало дообјаснување.

Интерпелација

Најпрво за интерпелацијата. Според Деловникот на Собранието на РСМ таа е прецизно обработена во посебна глава од неколку члена од 45 до 51. Главните елементи се дека ја поднесуваат писмено најмалку 5 пратеници до претседателот на Собранието и дека тој е должен веднаш да го извести оној за кого е поднесена (чл.45), дека еден од пратениците на иницијативата како и субјектот на интерпелацијата имаат право на одговор до Собранието, писмено образложение или усно во рок од 20 минути на седницата на која се одлучува (чл.48), дека расправата што ќе започне по 15 дена од правото за одговор може да трае еден ден и да заврши до 24 часот, а доколку Собранието ја прифати интерпелацијата „донесува заклучок во кој се изнесува ставот во врска со наводите на интерпелацијата“(чл.49).

Интерпелацијата за членовите на Судскиот совет е поднесена за секој поединечно, но со идентичен текст, што значи дека има пет интерпелации кои теоретски според Деловникот би можеле да бидат образложени во 100 минути. Исто така теоретски, 100 минути вкупно имаат и сите пет члена на СС за да го образложат своето мислење. Ова би значело дека вкупно 3 часа и 20 минути од седницата може да биде потрошена на основните експликации.

Основи за разрешување во Законот за Судски совет

Во Законот за Судски совет во член 7 е опишано траење на мандатот на членовите на ова тело. За овој случај на иницијатива за разрешување преку интерпелација е важен членот 7 став 2 бидејќи тој се однесува на членовите избрани од Собранието:

Членовите на Советот избрани од страна на Собранието на Република Северна Македонија имаат мандат од шест години со право на уште еден избор.

Престанок на мандатот на член на Советот е опишан во членот 31 од Законот за СС. Мандатот може да престане по 6 основи опишани во првиот став:

(1) На член на Советот му престанува мандатот:

1) со истекот на времето за кое е избран;

2) по негово барање;

3) ако е разрешен од судиската функција согласно со закон;

4) ако е осуден со правосилна судска пресуда за кривично дело злоупотреба на службена должност и овластување во вршење на функцијата или друго кривично дело на безусловна казна затвор од најмалку шест месеци што го прави недостоен за вршење на функцијата член на Советот;

5) ако на член на Советот му се утврди трајна неспособност за вршење на функцијата и

6) ако е избран на друга јавна функција или професија.

Во став два од член 31 пак, се појаснува дека дури и во случај на разрешување согласно закон или правосилна судска пресуда за злоупотреба на службена должност и овластување или друго кривично дело, членот останува дел од Судскиот совет се до правосилноста на одлуката за разрешување или до правосилноста на пресудата.

Доблест и притисок од јавноста

Како што може да се види не постои поврзаност помеѓу интерпелацијата што ја поднесоа пратениците на владејачката коалиција во Собранието и законските можности, бидејќи таму се прецизно наведени 6-те ситуации кога на еден член на Судскиот совет од редот на избрани во Собранието му престанува мандатот.

Значи останува доблеста за која зборува и премиерот и евентуално притисок на јавноста кој може да подразбере и „спонтано“ организирање на протести пред канцелариите на Судскиот совет.

Еден од членовите за кого е поднесена интерпелацијата Миљазим Мустафа се изјасни вчера (10.02.) дека нема намера да поднесе оставка поради интерпелацијата, другите четворица, Павлина Црвенковска, Весна Дамева, Селим Адеми и Тања Чачарова Илиевска, сè уште не се изјасниле.

Извор: МЕТА