ПУБЛИКУМ Вистината на прво место
Спектакуларен пресврт по американско-украинските разговори во Саудиска Арабија: САД повторно почнаа со воена и разузнавачка помош за Украина, беше потврдено во Киев. „Договорите се спроведуваат“, објави на Фејсбук Палво Палис, заменик началникот на кабинетот на украинскиот претседател Володимир Зеленски.
Пресвртот дојде откако Украина, на разговорите во саудискиот град Џеда, се согласи на едномесечен прекин на огнот предложен од САД, во зависност од подготвеноста на Русија да го прифати тоа.
Освен тоа, договорот за украинските суровини треба да биде склучен „што е можно поскоро“.
Рубио: Топката сега е на теренот на Русија, Трамп планира разговор со Путин
„Украина се согласи да го прифати американскиот предлог за итен, привремен прекин на огнот од 30 дена, кој може да биде продолжен со заеднички договор на страните, а кој мора да биде прифатен и истовремено имплементиран од Русија“, се вели во заедничкото соопштение.
САД ќе ѝ стават до знаење на Русија дека реципроцитетот во таков договор е „клучот за постигнување мир“. Што се однесува до продолжувањето на воената помош, во заедничката изјава се вели: „САД веднаш ќе го укинат замрзнувањето на размената на информации и ќе ја продолжат безбедносната помош за Украина“.
Американскиот државен секретар Марко Рубио, кој учествуваше на разговорите во Џеда заедно со советникот за национална безбедност Мајк Волц, истакна дека „топката сега е на теренот на Русија“.
Волц оцени дека исходот од американско-украинските преговори значи дека сега не е прашање „ако“, туку „како“ ќе заврши војната меѓу Москва и Киев. Тој додаде дека сега планира да разговара со Русија за предложениот 30-дневен прекин на огнот.
Американскиот претседател Доналд Трамп ја поздрави подготвеноста на Украина да се согласи на прекин на огнот во војната со Русија. Тој во изјавата дадена пред Белата куќа оцени дека ова е многу важен чекор и додаде дека сега планира директно да разговара со рускиот претседател Владимир Путин. „Потребни се двајца за танго, како што велат“, рече Трамп, додавајќи дека се надева дека Путин ќе ја прифати понудата.
Во исто време, Трамп оцени дека има „голема разлика“ меѓу последната посета на украинскиот претседател Володимир Зеленски на Белата куќа и сегашните разговори во Саудиска Арабија.
Украина го гледа предлогот за едномесечен прекин на огнот како позитивен чекор и е подготвена да го преземе, објави претседателот Володимир Зеленски на платформата Х. „Сега останува на САД да ја убедат Русија да го стори истото. Ако Русија се согласи, прекинот на огнот ќе стапи на сила веднаш“, рече тој.
„Условите се американски“
Првичните реакции од Русија се претпазливи. Заменик-претседателот на Советот на Руската Федерација, Константин Косачев, на Телеграм напиша: „Условите се американски, а не украински. Украинците се согласуваат со тоа што им се кажува. А во исто време се поклонуваат и ласкаат“. Со Русија нема да функционира така, бидејќи Русија е во подем. „Сите договори мора да се прават според наши услови, а не според американските услови. Државната новинска агенција ТАСС ја цитираше портпаролката на руското Министерство за надворешни работи Марија Захарова од интервју за радио станицата Спутник: „Формирањето на позицијата на Руската Федерација не се одвива во странство преку договори или напори на некои страни“, порача Захарова, додавајќи дека позицијата ќе биде создадена во рамките на Руската Федерација.
Новинската агенција Ројтерс го цитираше рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров од интервјуто во вторникот. Во него тој го повтори ставот на Русија дека нема да прифати присуство на војници на НАТО во Украина под никакви околности во случај на трајно мирно решение. Интервјуто е објавено дури денеска. „Украина ќе ги задржеше границите од 1991 година, но без Крим и дел од Донбас, доколку нејзините власти соработуваа и спроведоа свои иницијативи“, тврди Лавров во интервјуто. „За да ги задржи своите граници, Киев ќе мораше да ги почитува договорите од Минск.”
Позитивни реакции во Германија и Европа
„Исходот од разговорите Украина-САД може да стане главна пресвртница во потрагата на Украина за траен мир и безбедност“, изјави германската министерка за надворешни работи Аналена Бербок на својот X профил. Таа додаде дека Германија, заедно со своите партнери, ќе го поддржува украинскиот народ понатаму на тој пат. „Сега останува на Русија да ја прекине својата агресорска војна“, рече Бербок.
Претседателот на Советот на ЕУ, Антонио Кошта и претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен ја поздравија веста од Џеда во одделни објави на платформата Х, вклучувајќи го и предложениот договор за прекин на огнот „Ова е позитивен развој што може да биде чекор кон сеопфатен, праведен и траен мир за Украина. Топката сега е на теренот на Русија“, повторија тие и додадоа дека Европската унија заедно со своите партнери е подготвена да даде целосен придонес во претстојните мировни преговори.
Францускиот претседател Емануел Макрон е задоволен поради „напредокот“ во мировните преговори и оценува дека сега е на потег Русија за да ги прекине борбите. „Франција и нејзините партнери остануваат посветени на цврст и траен мир, поддржан од цврсти безбедносни гаранции за Украина“, нагласи тој.
Договорот го поздрави и британскиот премиер Кир Стармер, и им честиташе на Трамп и Зеленски за „вонредниот чекор напред“. „Русија сега мора да се согласи на примирје“, порача Стармер, додавајќи дека западните лидери ќе се соберат во Лондон оваа сабота за да разговараат за следните чекори.
Полскиот премиер Доналд Туск објави на X: „Изгледа дека Американците и Украинците направија важен чекор кон мирот. Европа е подготвена кога станува збор за постигнување праведен и траен мир“.
