Во најновиот Извештај за работата на Народната банка за периодот 2018–2025 година, централната банка на Македонија презентира импресивно „резиме“ на постигнатото во еден од најсложените периоди за светската економија — време на пандемија, енергетска и инфлаторна криза, геополитички шокови и дигитална револуција.
Стабилност на денарот, двојно зголемени девизни резерви и банкарски систем во врвна форма
Главниот резултат што произлегува од извештајот е натамошно зајакната макроекономска и финансиска стабилност, што се потврдува преку:
-
Стабилен денар и двојно зголемени девизни резерви – резервите достигнаа историски максимум од 5 милијарди евра.
-
Ниска инфлација – од пикот од 19,8% во 2022, сведена на 3,5% во 2024 година.
-
Банкарски систем со рекордна капитална адекватност и најниско ниво на лоши кредити.
-
Каматни стапки близу до европските нивоа – за првпат во историјата на земјата.
Одговор на кризи: Брзи и ефикасни антикризни мерки
Пандемијата на Ковид-19 и последователните глобални ценовни и енергетски шокови беа момент за тестирање на институционалната сила. Народната банка одговори со:
-
Олеснување на монетарната политика, намалување на каматите и мораториуми за кредитите.
-
Воведување флексибилни регулативи и нови инструменти за ликвидност.
-
Навремено рестриктивни мерки за спречување инфлаторно разгорување.
Европа потврди: Усогласеност на регулативата, SEPA-членство и лидерство во иновации
Земјата доби позитивна оценка од Европската комисија за усогласеност на банкарската регулатива, а оваа година, Македонија стана членка во SEPA (Единствената европска зона за плаќања): историски исчекор што им носи директни придобивки на граѓаните и компаниите – побрзи, поедноставни и поевтини плаќања во евра кон Европа.
Народната банка се етаблира и како светски лидер во застапеноста на жените во управувањето, прогласена за број 1 во светот од британскиот OMFIF форум две години по ред.
Дигитализација, финтек и зелени финансии
Банката успешно го отпочна развојот на финтек секторот, со прва национална стратегија, иновациска платформа и поддршка за нови платежни услуги. Воведен е модерен статистички портал и се применуваат најновите податоци и модели за монетарна политика.
Посебен фокус добија и зелените финансии – усвоени се први насоки и политики за климатски ризици, што ја отвораат патеката кон одржлива, „зелена“ економија.
Транспарентност и доверба: Народната банка меѓу институциите со највисок кредибилитет
Извештајот подвлекува дека Народната банка е препознаена како една од институциите со најголема доверба кај граѓаните, што е потврдено од независни домашни и меѓународни анкети. Втори во светот по транспарентност по највисоките стандарди на ММФ.
Десет клучни придобивки за граѓаните и економијата
Што следува?
Народната банка најавува нови проекти за одржлива, дигитална и иновативна македонска економија, со цврста ориентација кон ЕУ стандардите и подобар квалитет на животот на сите граѓани.
Целиот извештај може да се прочита ОВДЕ