ПУБЛИКУМ Вистината на прво место
Имаше една многу интересна епизода на годинашнава конференција на британските конзервативци, каде четворицата кандидати за наследник на престолот на ториевците се претставија во некаков „натпревар по убавина“. Таа епизода, всушност, јавно го покажа духот на Маргарет Тачер, кој продолжува да ги прогонува конзервативците.
Во Бирмингем, каде што се одржуваше конференцијата, имаше сеанса за Маргарет Тачер; настан наречен „Што би направила Меги?“ Панелистите седеа покрај картон од Тачер во природна големина.
Имаше и своевиден „медиум“ за поврзување со покојната Тачер – Џон Редвуд, нејзиниот главен советник за политика. Според извештаите од настанот тој рекол: „Таа би била згрозена од толку многу работи. Би била згрозена од нивото на државниот долг, би била згрозена од обемот на дефицитот. Таа би сфатила дека ова е монументално расфрлање, неспособност, дури и злонамерност“.
„Потребен ви е фокус“, рече тој, „ви треба јасност, ви треба управување, ви треба визија! А владата денес нема ништо од овие работи! Не е важно кои се политичарите на врвот. Тоа е страшно, тоа е ужасно, тоа е неприфатливо!“
Рејчел Волф, која беше коавтор на победничкиот манифест на Конзервативната партија за изборите во 2019 година, рече: „Мислам дека Тачер би била сериозна. Кандидатите претходниот ден одржааа едноминутни говори. Ова е тотално смешно. Што правиме? Сè уште сме сериозна земја. Да им дозволиме на нашите кандидати за возврат да бидат сериозни. Мислам дека таа (Тачер) не би имала многу време за таков вид површински говори“.
Ова, во основа, нема никаква врска со случувањата во Македонија, но во една тангента ја допира кривата во расправата за стоте дена на новата вмровска влада. Донекаде и неочекувано во јавниот дискурс се појавија споредби за стартот на владата на Никола Груевски во 2006 и оваа на Христијан Мицкоски. Па така, слично на духот на Маргарет Тачер, наследството на Груевски (кој е жив и здрав) се појави како сенка над постигнувањата на кабинетот на Мицкоски.
Има споредби: зошто владата на Мицкоски направи толку малку смени во вториот, третиот и четвртиот ешалон, а Груевски само на една владина седница смени 1.200 и кусур функционери. Потоа, дека во првите сто дена на владата на Груевски беа направени силни реформски чекори. Дека владата, зад која стоеја 45 пратеници на ВМРО-ДПМНЕ (сега бројката е 58), 11 на ДПА и 7 на НСДП (сите со вкупно 430 илјади гласови – помалку од половината од излезените 975 илјади), со тесно мнозинство од 63 пратеници успеала да направи многу повеќе во однос на оваа која има речиси двотретинско мнозинство.
„Што би направил Груевски?“
Многу вмровци си го поставуваат сличното прашање како и британските конзервативци – „Што би направил Груевски?“ (Што би направила Меги?)
Се работи повеќе за емоции, а тие веројатно може да си го дозволат тоа. Провладините аналитичари, јавно, не сакаат да се занимаваат со вакви предвидувања. Осрамотениот и осудениот бегалец во Будимпешта по победата на изборите му испрати честитка на ВМРО-ДПМНЕ која заврши со зборовите: „Со среќа. И со ум“. А претходно наведе дека победата за партијата е „голема обврска пред народот, и големи очекувања и надеж кај нив, кои не смее да се изневерат“.
Но овие времиња не се исти како и оние од 2006. Македонија е придушено загрижена, депресирана, разочарана, со мала доверба кон оние што ја водат и кон самата себе. Од неа се иселени многу способни млади кадри, добро образовани. Партиите во огромна мерка ја уништија желбата на способните да се занимаваат со политика, затоа што ги оцрнуваа оние од спротивниот табор 30 часа на ден, па тие што останаа во државава често на можноста да влезат во политичките води гледаат како своеволно да бидат заразени од лепра. Масакрот на политиката на способните, па макар биле и со поинаква идеолошка и политичка платформа, го сведе раководењето со државата на небиднина. ВМРО-ДПМНЕ без прекин седум години ги напаѓаше сите оние што мислат поинаку за сега да види дека резервоарот од способни кадри што би сакале да се занимаваат со политика останал празен.
Мицкоски точно пред една година, во септември 2023, во разговор со новинар на „Франкфуртер алгемајне цајтунг“ го обвини Груевски дека „се наоѓа во тајна комуникација со Владата“ за да издејствува неказнивост во замена за тоа пратеници што него го поддржуваат да помогнат за донесувањето на уставните измени. Мицкоски тогаш и наредните месеци успеа да го издува духот на Груевски над партијата, оствари голем триумф на изборите, но сега, по стоте дена, тој дух се врати пак над него и екипата што ја раководи Македонија.
Дали ВМРО-ДПМНЕ дојде на власт во 2024 година неподготвено, иако барем 12 месеци наназад се знаеше дека сигурно ќе победи и новата екипа стартуваше без развиен план и стратегија за чекорите што треба да ги направи за развојот на државата, освен постојаните фрази за „бугарскиот диктат“ и криминалот и корупцијата „од епски размери“.
Што е разликата од ова ВМРО и она ВМРО од 2006 до 2008?
Луѓето се познати, но беа од вториот ешалон
Луѓето во голема мерка се исти, само изгледа партијата не е иста, а особено не нејзината подготовка да ја раководи државата. Факт е дека овие луѓе што сега ја раководат државата, во времето на Груевски беа во неговата близина (на задните клупи, како што велат во Британија), но не беа дел од кругот што одлучува.
Што е различно?
Две години пред да дојде на власт ВМРО-ДПМНЕ, партијата создаваше идеолошка основа за нејзиното можно идно владеење. Архивите на згаснатите „Утрински весник“ и „Дневник“ веќе ги нема (може само да се прелистуваат весниците во библиотеките), но многумина паметат како тогашните првенци на ВМРО-ДПМНЕ (како Никола Груевски и Антонио Милошоски) редовно објавуваа колумни во кои ја критикуваа тогашната влада на СДСМ, но често ги објавуваа плановите што би следеле. Демохристијанската подлога на партијата ѝ ја подготвија влијателни интелектуалци (како филозофот Бранислав Саркањац или политикологот Панде Лазаревски), кои поставуваа платформи за идното владеење. Тоа не беше подготвока за секојдневно масакрирање на политичкиот ривал, туку поставување на идеолошки постулати. Сестринската германска партија ЦДУ (на чие чело тогаш беше Ангела Меркел) преку фондацијата „Конрад Аденауер“ темелно ги подготвуваше вмровските политичари за идното владеење.
