ПУБЛИКУМ Вистината на прво место
На огромен број граѓани во нашата земја поголемиот дел од животот им поминува во исплаќање рати од долгорочни станбени кредити, кои по правило имаат променливи каматни стапки што многу често доведува до финансиски колапс на семејните буџети и кратење на основните трошоци како храна и облека само за да се исплатат долговите кон банките.
Податоците од Регистарот за цени и закупнини на Агенцијата за катастар на недвижности за периодот јули-септември 2018 година покажуваат дека од вкупно 1.064.562 станови во Македонија дури 119.628 или 11,2 отсто се под хипотека. Речиси половина од вкупниот број станови кои се дадени под хипотека се во Скопје односно од вкупно 309.900 евидентирани станови под хипотека се 55.821 стан.
Во земјава во континуитет има експанзија во изградбата на нови станови и затоа логично е да се очекува во иднина оваа бројка само да се зголемува, што во зависност од кредитните услови може да доведе до понатамошно финансиско ицрпување на семејствата кои ќе се одлучат да го решат станбеното прашање преку подигање кредити.
Во Македонија во моментов стапките на станбените кредити се релативно ниски односно според тврдењата на монетарните власти на историски најниско ниво. Сепак, во последната Анкета за кредитна активност на Народната банка може да се забележи мало заострување кај провизиите на станбените кредити.
На прашањето до Народната банка на што се должи зголемувањето на провизиите оттаму велат дека провизиите за станбените кредити се опфатени во едно од прашањата кое се однесува на перцепциите на банките за влијанието на поединечните услови за одобрување станбени кредити.
„Одговорите на банките на ова прашање во делот на провизиите укажуваат дека овој фактор генерално делува кон олеснување на кредитните услови, како збирен резултат од поединечните одговори на банките. Во одредени квартали се забележува привремена промена на перцепцијата на банките, во насока на одредено заострување кај провизиите. Таков е случајот и кај последната Анкета за кредитна активност, каде што се забележува мало нето-заострување кај провизиите, наспроти нето-олеснувањето во претходниот период. Ова се мали промени, а подеталната анализа на одговорите покажува дека и понатаму најголем дел од банките (околу 87 отсто) не упатуваат на промена кај провизиите во однос на претходниот период“, велат од НБРМ.
На нашето прашање дали постои можност Народната банка преку монетарни мерки односно намалување на каматите на благајничките записи под 1 отсто да придонесе кон намалување на каматите на станбените кредити со што на граѓаните кои се обидуваат да го решат станбеното прашање ќе им овозможи „полесно да дишат“, од НБРМ велат дека од почетокот на годината во два наврати изврши намалување на основната каматна стапка со што таа се сведе на досега историски најниско ниво од 2,75 отсто.
Отаму додаваат дека тековно, трендовите се поволни, а евентуална дополнителна монетарна реакција како и нејзиниот интензитет ќе зависи од нивното задржување и во следниот период, како и од промените во домашниот и надворешниот амбиент.
Извор: МЕТА
