Разочарување меѓу дворјаните на виконтот Гренел

Во Скопје, Белград, Бања Лука, врвните политичари беа сигурни дека „добриот пријател“ Гренел ќе стане државен секретар на САД. Еуфоријата спласна, него го нема на ниедна од клучните функции.

Пишува Љупчо Поповски

Утрото на 6 ноември изгледаше како директно од Мар-а-Лаго во Флорида да пристигнал автоматот за исполнување желби. Не во вид на славниот џубокс „Вурлицер“, туку во лицето на вистинскиот Дедо Мраз на балканските патриоти, популисти, националисти, десничари, крајни десничари, нативисти, суверенисти – Доналд Трамп.

Нема никакво сомнение дека второто доаѓање на Трамп во Белата куќа ќе предизвика шокантни бранови низ целиот свет. Ќе видиме какви ќе бидат тие. Нема да се занимаваме со тоа какви ќе бидат идните односи со ЕУ, со Германија, на пример, со Кина или Русија, со војните во Украина и на Блискиот Исток. Она што изгледа прилично интригантно е како таа еуфорија во Белград, Бања Лука, Тирана, а за нас посебно важно, во Скопје, наеднаш ја снема. Или се претвори во грицкање нокти. Откако Трамп почна да ги објавува своите номинации за идните министерски и други позиции и кога стана јасно дека во идната највисока номенклатура нема место за „балканскиот виконт“ – Ричард Гренел.

Во Белград провладините медиуми и провладините аналитичари не можеа да дочекаат кога Трамп ќе го номинира Гренел за државен секретар, нивниот најголем пријател од опкружувањето на новоизбраниот претседател. Во Скопје, некои од политичарите објавуваа дека доаѓа „златното доба“ за Македонија, по неколкуте средби со Гренел и овде и во Вашингтон. И тука поголемиот дел од политичарите на новата власт веруваа дека доаѓањето на Гренел за шеф на Стејт департментот е неизбежно, како што Земјата се врти околу Сонцето.

„Мојот добар пријател Ричард Гренел“

Најдалеку отиде министерот за надворешни работи, Тимчо Муцунски, рано утрината на 6 номеври. Тој мислеше дека ги знае сите тајни на дневно-ноќните сеанси во Мар-а-Лаго за распределба на функциите пред да се случи победата и по неа.

Муцунски му честиташе победа на Трамп објавувајќи фотографија на која тој и премиерот Христијан Мицкоски седат со Гренел и напиша:

„Со нетрпение очекувам да работам со мојот добар пријател Ричард Гренел и новата администрација на Трамп да ја унапреди нашата заедничка визија за глобален мир и просперитет. Заедно, можеме да изградиме силни партнерства и да поттикнеме позитивни промени на меѓународната сцена“.

Ваков аматеризам, поплавен од нескротливата желба сопствениот адут да се проектира во одлуките на транзицискиот тим и на самиот Трамп, без да се знае што навистина се случува во Мар-а-Лаго, не е забележан во аналите на македонската дипломатија. Тоа може да му се припише на неискуството на Муцунски, на екстремното брзање да се нареди во стројот на американските победници (а таму самиот Гренел да му помогне да се смести), но во основа тоа покажува длабока неумешност да се разбере што се случува во Америка, кои ќе бидат приоритете на идната администрација и каде ќе биде регионот, и Македонија како негов мал дел, во плановите и активностите на следната екипа на Стејт департментот.

Муцунски можеше да ја препрати истата честитка до сенаторот од Флорида, Марко Рубио, номинираниот за државен секретар и да ги исфрли или смени зборовите „мојот добар пријател Ричард Гренел“, а другото да остане исто. Според она што пишуваат новинарите од Вашингтон и Њујорк, Рубио лесно ќе ја помине номинацијата во Сенатот, па Муцунски посрамотен од избрзаната честитка можеби ќе причека сенаторот од Флорида и официјално да стане државен секретар и да ги испрати сличните поздрави.

Премиерот Мицкоски беше малку поумерен, но во слична егзалтација. Тој меѓу првите неколкумина во Европа му ја честита победата на Трамп утрото на 6 ноември, пред Муцунски. „Оваа победа е потврда на длабоката верба на американскиот народ во принципите на слободата и демократијата. Со нетрпение очекуваме натамошно продлабочување на нашето цврсто партнерство и соработка, особено во областите на безбедноста, економскиот развој и демократските реформи“, напиша Мицкоски во честитката.

Спласната еуфорија

Но подоцна во денот и тој не издржа, па се се пофали пред новинарите колку бил близок со некои луѓе од тимот на Трамп. „Знаете, на почетокот на август или на крајот на јули во Македонија беа Хауард Лутник, кого што можевте да го видите како стои веднаш до семејството на господинот Трамп денеска на прес-конференцијата. Господинот Лутник е претседател на транзицискиот тим во којшто се пет члена, меѓу кои е и Дон Џуниор, односно синот на претседателот Трамп. Tаму е и сега потпретседателот Џеј Ди Венс, таму е самиот нов претседател на САД, таму е госпоѓата Мекмахон и претседател на тој тим е Хауард Лутник, Тој беше тука, разговараме за многу проекти, остана подолго време, комунициравме денеска, разменивме и по некоја порака“, рече Мицкоски.

После тој прв еуфоричен ден, атмосферата кај владините луѓе спласна, па тие гледаа како еден по еден нивните пријатели, или фаворити ако сакате, ги снемува од списокот на номинираните.

Во оваа битка за наклоност, српскиот претседател, како и многупати досега, отиде најдалеку од регионалните лидери. Тој пет дена по изборите лично разговараше со Трамп за да му каже дека поддршката во Србија за неговиот избор за претседател на САД „била најголема во цела Европа“, а потоа во изјавата на неговиот профил на Инстаграм рече: „Благодарен сум му на Трамп што одлично знаеше многу работи за Србија. Немате да верувате – дури зборуваше и за спортските успеси на нашата земја“. И разговорот го окарактеризира како „одличен, содржаен и многу срдечен“.

Извор: DW

Целиот текст ТУКА