Зошто САД веќе не се заинтересирани за Украина?

Се заканува трговска војна со Кина и Европа, царински спорови со соседните земји на САД, Канада и Мексико, војна во Газа, пад на берзите и протести против масовни отпуштања во неговата земја: американскиот претседател Доналд Трамп се бори на многу фронтови истовремено.

Во таквото кризно сценарио, се наметнува прашањето дали САД ќе ја пуштат Украина „низ вода“? Се чини дека потврден одговор е само прашање на време.

По неодамнешните, досега неуспешни обиди за постигнување договор за привремен прекин на огнот меѓу Киев и Москва, многу фактори укажуваат на едно такво загрозувачко сценарио.

Трамп: „Украина можеби нема да преживее“

Самиот Доналд Трамп неодамна го отвори ова прашање. Во интервју за американската телевизија Фокс Њус по скандалот во Белата куќа, водителката Марија Бартиромо го праша дали може да се справи со тоа дека Украина би можела да не ја преживее војната со Русија. Трамп одговори дека „можеби Украина и онака нема да ја преживее војната. За војна се секогаш потребни двајца. Оваа војна не требаше ни да започне, но почна. И ние сме сега среде таквата збрка“.

Рубио: „Украина мора да направи отстапки“

Американскиот министер за надворешни работи Марко Рубио, за време на сослушувањето од страна на Комисијата за надворешни работи на американскиот Сенат на 15 јануари годинава, јасно стави до знаење дека судбината на Украина не е највисок приоритет во надворешната политика на САД. Републиканецот објасни дека САД и натаму стојат зад своите најблиски сојузници, а експлицитно ги спомна Израел и Тајван, но не и Украина. Наместо тоа, Рубио рече дека „глобалните прашања кои не им служат на интересите на САД, како што се Украина и развојната соработка, се преиспитуваат“. „Украина мора да направи отстапки, а секој цент од помошта за странство треба внимателно да се преиспита во однос на искреноста и ефикасноста“, рече Рубио.

И Бајден ја отфрлаше можноста за американски војници во Украина

Надворешнополитичкото повлекување на САД почна уште пред првиот мандат на Трамп. „Ниту еден од претходниците на Трамп никогаш не се обврза да се бори за Украина“, потсетува Штефан Вертхајм, експерт за надворешна политика при Карнеги фондацијата за меѓународен мир, во гостинска објава во британскиот весник „Гардијан“. Американскиот претседател Џо Бајден експлицитно ја отфрли можноста за испраќање американски војници во Украина. „Ниту еден сојузник на НАТО директно не ја бранеше Украина“, посочува Вертхајм.

Причината за ова е очигледна. „Тоа би значело војна со Русија“, пишува Вертхајм и додава дека тоа е „перспектива која сепак може да ги одврати сојузниците на НАТО, без оглед на тоа што се случува во Украина“. Дури и ако Европејците не сакаат да го чујат ова, Вертхајм смета дека е разбирливо што САД под водство на Трамп не сакаат да се обврзат да војуваат за Украина во иднина.

Украина како „курбан“?

Експертот за Русија, Штефан Мајстер, пак, е крајно критичен во однос на одбивањето на Трамп да даде безбедносни гаранции. „Трамп така многу ја влоши сопствената преговарачка позиција, но и онаа на Украина“, објаснува тој во интервју за Зидвеструндфунк. „Зошто Москва да прави компромиси за кое било прашање кога американскиот претседател веќе нуди половина од она што Русија го бара?“, се прашува Мајстер.

Тој е шеф на Центарот за управување во Источна Европа, Русија и Централна Азија при Германското друштво за надворешна политика. Мајстер стравува дека Украина едноставно може да биде прегазена при подесувањето на руско-американските односи. „Мојот впечаток е дека на Трамп на крајот на денот не му е многу грижа за Украина“, додава тој. „Од перспектива на САД, Украина може едноставно да биде курбан што ќе им се даде на Русите за да се добијат други работи“, вели Мајстер.

„Договор“ без Европа

Во таквите „други работи“ можеби се вбројуваат темите што ги спомена американскиот државен секретар Марко Рубио во неговиот говор пред Комисијата за надворешна политика на американскиот Сенат: Израел и мирот на Блискиот Исток, односите со Кина, справувањето со Иран и конечно и зближувањето меѓу Вашингтон и Москва.

Американскиот автор Роберт Каган веќе нема никакви илузии. „Претседателот Трамп јасно стави до знаење дека САД веќе не се подготвени да ја бранат Европа“, вели во интервју за неделниот весник „Ди Цајт“ поранешниот републиканец, кој советувал неколку американски претседатели.

Прастарата американска идеја за ангажман за демократија во другите региони во светот, е целосно туѓ концепт за Трамп, смета Каган, кој заклучува оти Трамп „се чини дека нема скрупули и без Европејците да склучи договор со криминалниот режим на Путин“.