Големата дилема на СДСМ: Да оди на исти листи со ДУИ или не?

Додека да се свртиш времето кога ќе треба да се донесат клучните одлуки за стратегијата за претседателските и парламентарните избори ќе дојде без да го забележиш. За двете главни политички партии ова време протекува како песокот во песочниот часовник. Изгледа многу, но по едно две обѕрнувањата гледате дека во горниот дел речиси не останал песок.

Секогаш и секаде било јасно дека партијата што е на власт е во стратешка предност пред секои избори. Може под светлата на рефлекторите да промовира нови проекти, нови идеи, нови концепции, може да покажува генерозност кон различни структури на населението, кон општински управи, кон специфични слоеви, да се среќава со важни меѓународни партнери. Во македонскиот случај СДСМ тоа го прави како што е вообичаено да се прави.

Само на прв поглед изгледа дека опозициската ВМРО-ДПМНЕ е хендикепирана во тој сегмент. Но, не е така. Претставувајќи власт во половина од општините таа две години развива мрежа која треба да ѝ помогне во собирањето финансиски ресурси, во анимирање на гласачите, во стегање на редовите и проширувањето на поддржувачите. Тоа не е исто како да си државна власт, но сепак емитира некаква моќ. Заедно со удобната предност во анкетите тоа ѝ овозможува да не биде премногу напрегната во креирањето на изборната програма и конципирањето на листите во шесте единици. И постојано да зборува за корупцијата, непотизмот, отстуството на правната држава. Но, не еднаш се покажало дека предноста во анкетите може да се трансформира во залажување.

Проблемите на СДСМ и на неговиот лидер Димитар Ковачевски во овој момент изгледаат поголеми, па дури и нерешливи. Барем половина година наназад виси во воздухот, а меѓу партиските структури се шепоти основната дилема – дали на изборите да се се оди самостојно (со традиционалните коалициски партнери) или таканаречениот европски фронт да излезе со заеднички листи. Пред неколку месеци тоа изгледаше како варијанта која може и да се оствари, но сега ризиците се чинат поголеми отколку што можат да бидат придобивките.

Нема никаква дилема дека социјалдемократите прават истражувања што би можеле да им донесат заедничките листи со ДУИ и евентуално Алијансата за Албанците. Барем јавно, не се познати резултатите од овие истражувања. Тие можеби и се менуваат од месец во месец поради тоа што во јавноста, особено во нејзиниот македонски дел, преовладува впечатокот дека ДУИ поткопува многу работи и во раководењето на владата и во владеењето на правото. И дека предничи во корупцијата и во непочитувањето на правото. Опозициската ВМРО-ДПМНЕ го држи овој бајрак и мавта со него секој ден изминатава година.Тоа може да биде и наметната перцепција, но кај многу граѓани перцепцијата може да одлучи кому би му го дале гласот на изборите. Па макар и да не било така.

Кога ќе замине од премиерската функција на 29 јануари Димитар Ковачевски ќе може повеќе да им се посвети на партиските работи, да го собира речиси секојдневно раководното тело во седиштето на партијата и заедно со стратегиските советници да го избере најкорисното за неговата партија за да може и по изборите да ја води владата, па макар и неговата партија не победила на гласањето. А во исто време партијата да го избере  претседателскиот кандидат,  чија победа во првиот круг (или силен резултат) би можела да биде охрабрувачка увертира за парламентарните избори.

Четири варијанти

Какви варијанти им стојат на маса на Ковачевски и СДСМ? Првата од нив е партијата да излезе сама со коалицијата на изборите, втората е да има заеднички листи со ДУИ, третата е да има такви листи само во три или четири изборни единици, а четврата е да направи некаков заеднички настап со Алијансата за Албанците.

Тешко би можело да се каже дека првата варијанта – самостоен настап – би им донела најмногу успех на социјалдемократите. Иако би била најрелаксирачка доколку таканаречениот европски фронт има повеќе пратеници од опозициските ВМРО-ДПМНЕ и Левица (плус партијата на Максим Димитриевски). Тоа за поддржувачите на СДСМ и неговите членови би бил чесен пристап затоа што, барем во кампањата, би се дистанцирале од она за што се обвинува ДУИ (и што е, и што не е), затоа што во македонскиот етнички кампус се развива една албанофобија, без оглед дали тоа некој сака да го признае или не. И дека апетитот и  власта на ДУИ се драстично поголеми од бројката на пратениците. И дека интегративците, всушност, не можат да ги видат границите во кои би требало да функционираат и „грабаат ли грабаат“ со еден раздралив вид на ароганција. Факт е дека институционалното искуство на ДУИ (20 години непрекинато во власта) сега, всушност, се преточува во институционална моќ. Кога СДСМ дојде на власт во 2017 изгледаше дека не е подготвен за целиот спектар на промени што требаше да ги направи по 11-те режимски години, а ДУИ ја доживеа најдобрата „трансформација“ – власта да се промени, а таа да остане иста.

Извор: DW

Целиот текст ТУКА