Што да се прави со победата?

Медиумите, а и повеќето аналитичари, во првите неколку дена по неверојатните резултати од изборите, фокусот го насочија кон шокантниот изборен пораз на Социјалдемократскиот сојуз на Македонија. Тоа, во некоја рака е разбирливо поради размерите на ова потфрлање на партијата која до некни беше на власт. Толкувањата за овој пораз се донекаде слични – наводно лошата изборна кампања со преголемо инсистирање на европската иднина (иако истите тие аналитичари пред два месеца тврдеа дека кампањата не може да промени ништо, затоа што граѓаните веќе одлучиле за кого ќе гласаат), па францускиот предлог, па корупцијата, лошото владеење на правото, нескротената инфлациска спирала, потклекнување пред разгоропаденоста на ДУИ во владините структури…

Сега изгледа најлесно да се вади шмајзер врз „мртов Германец“ и да се зборува и она што било и она што не било. Па, така, ќе се заборава како да не случило што ќе беше ако, на пример, струјата не се субвенционираше во огромни размери за време на енергетската криза; или ако владата ја накривеше капата кога над Скопје висеше заканата да остане без парно, а администрацијата на Градот и вмровското мнозинство се прогласија за нанедалежни за комуналната обврска спрема граѓаните во метрополата. Политиката во голема мерка е перцепција, па во таа перцепција посилни беа зборовите на американскиот и европскиот амбасадор за корупцијата во земјата, отколку податоците за реалниот скок на Македонија на скалата на Транспаренси интеренешенел. Амбасадорските зборови беа повеќе наменети за структурите на ДУИ во власта, но тоа не може јавно да се каже. СДСМ речиси мазохистички го подметна грбот за тие камшици. И затоа изборното страдање беше неминовно.

Како да бидеш искрен со себеси?

Нема никакви дилеми, СДСМ потроши неверојатно голем дел од кредитот кај граѓаните поради неефикасноста во повеќе сегменти во владеењето, поради убеденоста дека договорите со Грција и Бугарија, како и усвојувањето на преговарачката рамка, се револуционерни потези кои иднината ќе ги оправда. Но во сегашноста, поради нив тие беа ставени на клада. Дури се покажа дека била несоодветна и изборната стратегија меѓу двата круга да признаваат дека грешеле и во некои политики, и во кадровски решенија, и во попустливоста кон главниот коалициски партнер. Толку големото признавање на грешки изгледа мотивираше уште повеќе граѓани да им го свртат грбот, затоа што веројатно добија потврда дека за ваква анблок грешна партија и не треба да се гласа.

Сега ним им останува да ги лижат раните ако може да ги залечат. А ако конечните резултати се потврдат дека имаат еден пратеник помалку од коалицијата на ДУИ, можеби ќе се најдат на задните клупи во пленарната сала, ќе имаат помалку претседатели во собраниските комисии. А коалицијата на ДУИ и официјално ќе биде означена како главна опозициска сила. Се разбира, ако во комплицираните постизборни разговори, ДУИ остане надвор од владиното мнозинство.

Џо Страмер, лидерот на неверојатните рокери од „Клеш“, објаснувајќи ги тешките искушенија во светот на рокенролот велеше дека „најтешката работа е да се соочиш со себеси. Да се биде искрен со себе е многу потешко отколку да тепаш некого“. И навистина е така. Сања Лукаревска вели дека сега на ред во СДСМ била „внатрепартиска средба со вистината“. Нема што да се забележи на тоа. Но во таа средба со вистината треба да се биде искрен, како што вели Страмер. Лесно е да се посипеш со пепел, но дали ќе биде тоа искреност или претстава?

Но случувањата во СДСМ за Македонија уште сега се помалку важни, а уште помалку ќе бидат во наредниот период. Главното прашање е што ќе прави ВМРО-ДПМНЕ со победата, како ќе ја развива државата и во кој правец ќе ја носи. Или, пак, ќе ја остави да стои во место. Некои работи станаа појасни последниве денови, но, сепак, повеќето сѐ уште се во некој магличест хоризонт.

Милијарда од „влада со влада“

Што е појасно? На пример дека Христијан Мицкоски не гарантира дека слободата на медиумите ќе остане ваква или ќе напредува. Во последното рангирање на Репоретри без граници, Македонија напредуваше и се најде на високото 36. место. Таа е најдобро рангирана од сите земји во регионот, подобро и од Словенија и Хрватска. Во 2014-та, таа беше на 123. место. Во интервјуто на Канал 5 во четвртокот Мицкоски се обиде да го намали значењето на фактот дека Македонија драматично скокна на скалата на медиумската слобода откако СДСМ ја презеде власта, тврдејќи дека не може да се зборува за слобода кога некои медиуми (наброја две телевизии) биле затворени токму во овој период. Па дури и спомена весници, веројатно мислејќи на „Дневник“, „Утрински весник“ и „Вест“, кои компанијата МПМ, блиска на сите можни начини со ВМРО-ДПМНЕ, ги издадоа своите последни броеви дента по крвавиот 27 април 2017. Во основа, тоа беше коинциденција, затоа што менаџментот го најави затворањето на тој датум десетина дена претходно. На упорното барање на уредникот Гоце Михајлоски да каже дали ќе го задржи овој тренд со медиумите, т.е. дали гарантира дека и натаму ќе остане таква слободата на медиумите, Мицкоски избегна директен одговор. Но затоа им порача на медиумите да пишуваат за успесите за да се знае што е добро направено во државата. Еден од тие „успеси“ веројатно е големиот изборен пораз на СДСМ, затоа што Македонија е повторно наша.